5 bước làm gốm - Có thể bạn đã biết?

Gốm sứ rất thân thuộc và gần gũi với người Việt Nam. Các sản phẩm gốm rất đa dạng, từ những món đồ giản dị như cái siêu sắc thuốc, cái chén ăn cơm, ly ca cốc, đến các món đồ trang trọng như đỉnh hạc, tranh khánh vàng,... Vậy các bước làm gốm gồm những gì? Hãy cùng gốm sứ Lạc Hồng tìm hiểu nhé!

Để làm ra một sản phẩm gốm thủ công, người thợ gốm cần thực hiện theo quy trình sau:

Bước 1: Thấu Đất – Chọn và xử lý đất

Đây là bước đầu tiên và cũng là bước làm gốm rất quan trọng. Người thợ làm gốm cần phải chọn được nguyên liệu đất sét và cao lanh tốt nhất. 

Đất sau khi được chọn lựa kỹ càng sẽ lại trải qua nhiều công đoạn tinh luyện như sau: Đầu tiên là tưới nước cho đất ẩm rồi dùng mai thái mỏng. Sau đó loại bỏ những tạp chất và dùng chân nhào thật kỹ rồi đắp thành từng đống lớn. Đất này sẽ được thái đi thái lại nhiều lần để tạo nên độ mịn, dẻo. 

Đây được gọi là thấu đất.

Bước 2: Chuốt Gốm – Tạo hình gốm sứ

Các sản phẩm gốm sứ thường có 03 phương pháp chính để tạo hình gốm sứ là: 

Tạo hình gốm trên bàn xoay.

Tạo hình gốm bằng khuôn.

Nặn đắp gốm bằng tay. 

Tuy nhiên, cũng có những sản phẩm kết hợp 2 hoặc 3 phương pháp tạo hình gốm. 

• Tạo hình gốm trên bàn xoay

Nguyên liệu đạt điều kiện dùng dùng cho phương pháp này phải đạt đủ độ dẻo và thấu đất vừa phải. Để tạo được hình, người thợ sẽ nặn đất thành sợi dài, to bằng cổ tay người lớn. Sau đó, người thợ sẽ ngắt đất ra từng đoạn, rồi khoanh trũng giữa bàn xoay, và dùng hai tay để chuốt đất, dùng chân phải đạp bàn xoay sao cho nhịp nhàng. Phương pháp tạo hình này dùng để sản xuất những sản phẩm gốm có kích thước lớn như: Chum, lọ, bình, âu,…

• Tạo hình bằng khuôn mẫu

Phương pháp này dùng để tạo hình các loại sản phẩm có khối lượng lớn như: Bát, đĩa, chén, ly, ca, cốc,…

• Đắp nặn bằng tay

Kỹ thuật nặn đắp gốm bằng tay thường được dùng để tạo hình những chi tiết nhỏ, cầu kỳ như con kê, đỉnh, tượng,…

Bước 3: Trang trí hoa văn trên gốm

Khâu trang trí hoa văn rất quan trọng. Đây là bước làm gốm quyết định tính thẩm mỹ cũng như giá trị của một sản phẩm gốm sứ. Sau khi tạo hình và phơi khô, người nghệ nhân sẽ sử dụng bút lông để vẽ hoa văn. Nhằm tăng tính nghệ thuật và thẩm mỹ cho từng sản phẩm. Gốm sứ được trang trí hoa văn bằng các phương pháp như sau:

• Vẽ trực tiếp lên gốm

Các nghệ nhân thường dùng bút lông vẽ các hoa văn, họa tiết trực tiếp lên các sản phẩm gốm. Công đoạn này đòi hỏi người nghệ nhân phải thật khéo léo và tỉ mỉ. Mỗi một sản phẩm gốm dùng phương pháp vẽ tay trực tiếp là một tác phẩm nghệ thuật độc nhất vô nhị, có giá trị cao hơn sản phẩm gốm in công nghiệp. Người nghệ nhân cũng có thể dùng phương pháp vẽ men màu, đánh chỉ hay bôi men chảy màu để cho ra các sản phẩm gốm độc đáo. 

• Cắt gọt và khắc vạch sản phẩm gốm

Gốm sau tạo hình sẽ được hong khô trực tiếp bằng ánh nắng mặt trời. Sau khi sản phẩm khô cứng lại sẽ được cạo gọt và tạo hình. Phương pháp này này dùng để tạo hình các chi tiết như: tai, quai, hình hoa lá, động vật nổi,... 

• In hoa văn bằng khuôn

Sau khi tạo cốt gốm xong, thay vì vẽ trực tiếp hoặc khắc vạch lên thân gốm thì người nghệ nhân sẽ dùng khuôn được bằng gốm, có khắc hoa văn âm bản rồi ép vào khối gốm sứ định sẵn. 

Bước 4: Tráng men

Sau khâu tạo hình và trang trí, các sản phẩm gốm sứ sẽ được tiến hành nung sơ, sau đó được phủ men và mang đi nung chính thức. Tùy thuộc vào từng loại gốm mà người thợ sẽ cần nung sơ hay không. Những sản phẩm gốm có kích thước nhỏ, người thợ sẽ nhúng trực tiếp vào men. Còn với những sản phẩm có kích thước lớn, họ thường sử dụng phương pháp dội hoặc phung men.

Người thợ sẽ tiếp tục kiểm tra sản phẩm lại lần cuối xem có bị khuyết men hay không. Nếu khuyết, họ sẽ bôi, quệt men bằng tay vào chỗ khuyết cho đến khi phủ kín rồi mới đưa vào nung chính thức. 

Bước 5: Nung

Đây là bước làm gốm cuối cùng và cũng là bước quan trọng, quyết định sự thành công hay thất bại của một mẻ gốm. Để nung gốm thì xưởng sản xuất thường có nhiều loại lò nung. Phổ biến nhất là lò cóc, lò bầu và lò hộp.

Nguyên liệu dùng để nung thường là củi, than cám hoặc gas. Thời gian nung và nhiệt độ nung cũng khác nhau tùy theo mỗi loại lò và từng dạng gốm. 

Ví dụ như: Gốm đất sẽ được nung ở nhiệt độ từ 600 đến 900 độ C; gốm sành nâu sẽ được nung ở nhiệt độ từ 1100 đến 1200 độ C; gốm sành xốp thì sẽ nung ở mức nhiệt từ 1200 đến 1250 độ C; gốm sành trắng sẽ nung ở nhiệt độ từ 1250 đến 1280 độ C và đồ sứ sẽ có mức nhiệt từ 1280 đến 1350 độ C. Các sản phẩm gốm sứ tại Xưởng gốm sứ Lạc Hồng đều được nung 2 lần ở mức nhiệt là 1300 độ C để cho ra sản phẩm gốm cứng, chắc, bền, với lớp men nhẵn bóng.

Gốm sứ Lạc Hồng

Xưởng gốm sứ Lạc Hồng là đơn vị sản xuất và phân phối gốm sứ Bát Tràng uy tín, chất lượng cao trong hơn suốt 10 năm nay. Xưởng gốm sứ Lạc Hồng không chỉ dừng lại ở việc sản xuất gốm sứ đơn thuần mà còn hướng tới sự kết hợp hoàn hảo giữa làng nghề truyền thống và công nghệ - kỹ thuật hiện đại mà còn mong muốn trở thành một trong những đơn vị sản xuất gốm sứ Việt Nam tiên phong đạt chuẩn xuất khẩu.

Hãy liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại: 0914 738 008; Email: support@gmail.com hoặc để lại thông tin liên hệ tại đây để nhận tư vấn chi tiết về Gốm sứ Bát Tràng của Xưởng gốm sứ Lạc Hồng nhé!

___

Xem thêm:

Gốm sứ khắc chữ theo yêu cầu - Món quà tặng độc đáo, sang trọng

Vì sao nên chọn gốm sứ Lạc Hồng?