Gốm Bát Tràng trong thơ ca Việt Nam

Làng gốm Bát Tràng được mệnh danh là nơi lưu giữ tinh hoa gốm sứ Việt nổi tiếng đất Kinh Kỳ từ xưa tới nay. Các làng gốm Bát Tràng nằm ở tả ngạn sông Hồng, thuộc xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Làng Bát Tràng nằm cách trung tâm Thành phố Hà Nội khoảng 10km về phía Đông Nam. 

Bát Tràng, chữ Hán Việt viết là 鉢場. Theo từ điển Thiều Chửu “chữ Bát (鉢) tiếng Phạn là bát-đa-la, là cái bát ăn của sư, nhà chùa dùng bát xin ăn đời đời truyền để cho nhau”, “chữ Tràng (場, hay còn có cách đọc là Trường) là cái sân rộng mà bằng phẳng. Phàm nhân việc gì mà tụ họp nhiều người đều gọi là tràng”. Như vậy, tên gọi Bát Tràng có thể hiểu nôm na là “cái sân rộng mà mọi người trong làng cùng tụ họp lại để làm bát, và làng nghề này được truyền thừa từ đời này sang đời khác”. 

Ngày nay làng gốm Bát Tràng trở thành trung tâm sản xuất gốm sứ có quy mô chuyên nghiệp. Đến thời điểm hiện tại, ngôi làng vẫn tiếp tục gìn giữ những nét văn hóa truyền thống đáng quý của cha ông và từng chút từng chút đưa giá trị nghệ thuật Việt Nam đặt vào từng sản phẩm. 

Không chỉ dừng lại ở việc kế thừa và phát huy làng nghề của tổ tiên để lại. Gốm Bát Tràng hiện nay đã trở thành một thứ không thể thiếu trong đời sống của người Việt. Cũng như khi nhắc đến gốm sứ Trung Quốc thì người ta nghĩ ngay đến Sứ Thanh Hoa, thì ở Việt Nam ta mỗi khi nhắc đến gốm sứ là mọi người đều nhớ ngay đến Gốm sứ Bát Tràng.

Mặt hàng gốm sứ tại làng gốm Bát Tràng rất đa dạng và phong phú, ngoài các sản phẩm gốm sứ đồ thờ phục vụ đời sống tâm linh, cúng bái của người Việt thì lò gốm Bát Tràng còn cung cấp thêm những sản phẩm gia dụng, trang trí, trưng bày với mẫu mã, kiểu dáng cũng như chất liệu hiện đại hơn. Hiện nay, các sản phẩm gốm Bát Tràng đã có mặt khắp nơi trên thị trường Việt Nam, đặc biệt là được xuất khẩu sang nhiều nước ở châu Âu, châu Á.

Những bài thơ, những bài ca dao nói về gốm Bát Tràng không chỉ nói về những sản phẩm gốm sứ được làm ra tại tỉnh Bát Tràng, mà còn nói lên những nỗi vất vả, cực nhọc, những nét lao động, yêu làng nghề của người thợ gốm. Đồng thời, những bài thơ những bài ca dao ấy còn tôn vinh nét đẹp văn hóa, yêu quê hương đất nước, yêu làng nghề truyền thống của người dân Việt Nam.

Những bài ca dao nói về gốm Bát Tràng

1. Trên trời có đám mây xanh,

Ở giữa mây trắng, chung quanh mây vàng.

Ước gì anh lấy được nàng,

Để anh mua gạch Bát Tràng về xây.

Xây dọc rồi lại xây ngang,

Xây hồ bán nguyệt cho nàng rửa chân.

Rửa chân cho chí rửa tay,

Chớ rửa lông mày chết cá ao anh.

***

2. Bát Tràng làm bát,

Kiêu Kỵ lát vàng.

***

3. Sống làm trai Bát Tràng,

Chết làm Thành Hoàng Kiêu Kỵ.

***

4. Lĩnh hoa Yên Thái,

Đồ gốm Bát Tràng,

Thợ vàng Định Công,

Thợ đồng Ngũ Xã.

***

5. Đã lâu không đến Bát Tràng,

Quê hương gốm sứ, một làng ven sông.

Xe qua những con đường cong,

Mát thơm làn gió sông Hồng vây quanh.

Cầu Thanh Trì dáng thanh thanh,

Vắt ngang đồng lúa mướt xanh xóm làng.

***

6. Nâng niu bình gốm, chén trà,

Thương ai chuốt đất sớm khuya nhọc nhằn.

Già mà tuổi độ còn xuân,

Xin về làm rể, làm dân Bát Tràng.

***

7. Chừng nào Lò Gốm hết trã hết nồi,

Em đây hết đứng hết ngồi với anh.

Những bài thơ nói về gốm sứ Bát Tràng

1. Làng quê gốm sứ Bát Tràng,

Dựng trên những gò đất trắng.

Tạo nên thiên hình vạn trạng,

Thương hiệu vượt qua đại dương.

Lung linh sắc màu quê hương,

Nét duyên tay em, bút vẽ.

Ấm chén, lộc bình, chai lọ,

Sống động lấp lánh màu men.

Liền anh chững chạc the đen,

Eo thon tứ thân Liền chị.

Chú Hề, Chí Phèo, Thị Nở…

Than lửa tạo nên sắc vàng.

Diễn tả Kinh Bắc hội làng,

Chú Tễu chủ vui đêm hội.

Sĩ tử, vua quan, múa rối,

Tam Anh, Lã Bố kiêu hùng.

Thổi hồn từ gió sông Hồng,

Mạch đất tạo đường hoa gốm.

Cỏ cây lá hoa cuộc sống,

Bát tiên, phượng múa, rồng bay.

(Nguồn: Người Hà Nội, số 49, ngày 2-12-2016)

***

2. Đất thiêng người giỏi nức quê xưa,

Từ chiếc bàn xoay hưởng lộc vua.

Chất củi đun lò nên nghiệp cả,

Đất sông luyện gốm nổi cơ đồ.

Góp công ham nghĩa lời vua tặng,

Đỗ đạt cao danh phúc tổ thừa.

Này đất đáng yêu phong vị đẹp,

Đầy trời ngan ngát khí xuân đưa.

Uống chung một chén Bát Tràng,

Rồi mai em có sang ngang cũng đành.

Áo hồng, men ngọc, tóc xanh,

Dòng sông quê mãi long lanh mộng vàng.

Ước gì anh lấy được nàng,

Để anh mua gạch Bát Tràng về xây.

***

3. Quanh co dòng tốn thuỷ, cõi Đông Nam một dải đầm sen,

Nối đuôi nhà ngói, lớp trước lớp sau, liền cách tường vôi như trì như trát.

Đất thiêng này lắm người hiến văn đỗ có nhiều kẻ phát…

Nắn hòn đá các cô, các chị, cuộc vần xoay dưới gối,

Lò chen chúc anh em bạn hữu, quanh năm tuôn vẽ khói đen sì…

***

4. Em cầm bút vẽ lên tay,

Đất Cao Lanh bỗng nở đầy sắc hoa.

Cánh cò bay lả, bay la,

Lũy tre đầu xóm, cây đa giữa đồng.

Con đò lá trúc qua sông,

Trái mơ tròn trĩnh, quả bòng đung đưa.

Bút nghiêng lất phất hạt mưa,

Bút trao gợn nước Tây Hồ lăn tăn.

Hài hoà đường nét hoa văn,

Dáng em, dáng của nghệ nhân Bát Tràng.

***

5. Hôm qua Lễ hội Bát tràng,

Vào xem chợ Gốm, ngỡ ngàng lắm thay.

Ngắm nhìn Phượng múa, Rồng bay,

Sờ đôi chim Hạc đậu ngay Lục bình.

Chèo lên hang động hữu tình,

Núi cao thác đổ, trúc xinh đôi bờ.

Mấy em gái nhỏ ngây thơ,

Rúc rích tắm suối tôi ngờ là Tiên.

Bạt ngàn hàng hóa ba miền,

Khắc sâu dấu ấn Tổ tiên của mình.

Từ hàng quốc kế, dân sinh,

Đến đồ trang trí cung đình nay - xưa.

Chợ vui, nhộn nhịp sớm, trưa,

Chào mời niềm nở thật vừa lòng nhau.

Hẹn em lễ hội lần sau,

Em cười, tặng cái gật đầu chia tay.

Không Gian Gốm Bát Tràng

Trên đây là những bài thơ, bài ca dao nói về tình yêu quê hương, đất nước, con người Việt Nam được thể hiện thông qua Gốm Bát Tràng, cũng như nét đẹp của làng nghề truyền thống Việt Nam.

Để tìm hiểu thêm về thông tin sản phẩm gốm sứ Bát Tràng chính hãng, uy tín, chất lượng mời bạn xem qua sản phẩm gốm Bát Tràng tại Không Gian Gốm ghé qua Website: Khonggiangom.com hoặc Hệ thống các cửa hàng của Không Gian Gốm trên toàn quốc: 

96-98 Võ Thị Sáu, P. Tân Định, Quận 1, TPHCM

89 Pasteur, P. Bến Nghé, Quận 1, TP HCM

06 Chế Lan Viên, P. Tây Thạnh, Q. Tân Phú, TPHCM

21 Nguyễn Văn Linh, Phú Mỹ Hưng, P. Tân Phong, Quận 7, TPHCM

6B Nguyễn Hữu Tiến, P. Tây Thạnh, Q. Tân Phú, TPHCM

125 Lê Duẩn, TP Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

Xem thêm: 

Lộc bình phong thủy cho người mệnh Mộc

Không Gian Gốm - Địa chỉ cung cấp đồ gốm sứ Bát Tràng chính hãng