Làng Gốm Phù Lãng Bắc Ninh - Nét Đẹp Mộc Mạc Của Nghề Gốm Truyền Thống

Làng Gốm Phù Lãng Bắc Ninh - Nét Đẹp Mộc Mạc Của Nghề Gốm Truyền Thống

Nếu nhắc đến những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Việt Nam, bên cạnh gốm Bát Tràng thì làng gốm Phù Lãng (Bắc Ninh) là một trong những cái tên được nhắc đến nhiều nhất. Với lịch sử hình thành lâu đời, nét đẹp mộc mạc của nghề gốm truyền thống và những trải nghiệm du lịch đầy thu hút, làng gốm Phù Lãng đã ghi dấu ấn sâu sắc trong lòng du khách.

Làng gốm Phù Lãng Bắc Ninh

Nguồn: Báo Quảng Ninh

Lịch Sử Hình Thành Và Phát Triển Của Làng Gốm Phù Lãng

Làng gốm Phù Lãng nằm ven sông Cầu, thuộc xã Phù Lãng, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. Làng gốm Phù Lãng có một lịch sử hình thành lâu đời, khoảng trên 700 . Theo sách “Kinh Bắc – Hà Bắc”, người sáng lập của làng gốm này được cho là Lưu Phong Tú. Truyền thuyết kể rằng khi ông được triều đình cử sang Trung Quốc làm sứ giả, ông đã học được nghề làm gốm. Sau khi trở về, ông truyền lại kiến thức của mình cho người dân địa phương. Ban đầu, nghề làm gốm được truyền cho cư dân sống ven sông Lục Đầu, sau đó lan rộng đến vùng Vạn Kiếp (Hải Dương) và cuối cùng đến đất Phù Lãng Trung vào đầu thời kỳ nhà Trần (thế kỷ 13).

Trong suốt quá trình phát triển, nghề gốm Phù Lãng đã có những bước chuyển mình quan trọng. Từ những ngày đầu chuyên sản xuất đồ dùng hàng ngày như chum, vò, bình đựng, thì đến nay, Phù Lãng đã mở rộng sản xuất nhiều loại sản phẩm để phục vụ nhu cầu trang trí, nghệ thuật.

Dù qua nhiều biến động lịch sử và kinh tế, nghề gốm Phù Lãng vẫn duy trì được bản sắc truyền thống và trở thành một trong những đặc trưng văn hóa đồng bằng sông Hồng. Hiện nay, bảo tàng Lịch sử Việt Nam còn lưu giữ và trưng bày một số sản phẩm gốm Phù Lãng có niên đại khoảng từ thế kỷ XVII đến XIX. Đó là sản phẩm gốm men nâu và những sắc độ khác nhau như men da lươn, vàng nhạt, vàng thẫm, vàng nâu…

Làng gốm Phù Lãng Bắc Ninh

Điểm Đặc Trưng Của Gốm Phù Lãng

Màu Men Mộc Mạc Và Gần Gũi

Làng gốm Phù Lãng tập trung vào 3 dòng gốm sứ: gốm sứ tâm linh (lư hương, đài thờ, đỉnh…); gốm sứ gia dụng (lọ, bình, ang, chum, vại, bình vôi, ống điếu…); gốm sứ trang trí (bình, ấm hình thú như ngựa, voi…).

Một trong những yếu tố tạo nên đặc trưng của gốm Phù Lãng chính là màu men độc đáo. Gốm ở đây không được tráng bằng các loại men sáng bóng như gốm sứ Bát Tràng, mà thay vào đó là màu men da lươn mộc mạc. Sự giao thoa giữa đất sét và sức nóng của lửa trong lò nung đã tạo ra những gam màu đặc biệt như vàng nâu, nâu đỏ, hoặc nâu sâu. Màu men này tạo nên sự sâu lắng, nét gần gũi, và đậm đà bản chất mộc mạc, chân quê của người dân Việt Nam. Nếu như gốm Thổ Hà lấy chất liệu từ “xương” đất sét xanh, gốm Bát Tràng từ sét trắng, thì gốm Phù Lãng lại được lấy chất liệu từ “xương” đất đỏ hồng từ Thống Vát, Cung Khiêm – Bắc Giang.

Họa Tiết Tinh Tế Và Tính Thấm Mỹ 

Gốm Phù Lãng nổi tiếng với những họa tiết tinh tế, mỗi sản phẩm như được khoác lên bộ đồ trang phục nghệ thuật. Họa tiết thường là những hình ảnh quen thuộc của đời sống nông thôn Việt Nam như cây đa, bàn thờ, hoặc những hoa văn trừu tượng.

Ứng Dụng Đa Dạng

Từ những sản phẩm mang tính ứng dụng như bình đựng, chum, vò dùng trong sinh hoạt hàng ngày, gốm Phù Lãng còn được áp dụng trong trang trí nội thất và nghệ thuật. Đặc biệt, nhiều sản phẩm gốm tại đây đã được xuất khẩu sang nhiều quốc gia, mang văn hóa Việt Nam đến gần hơn với bạn bè quốc tế.

Làng gốm Phù Lãng Bắc Ninh

Nguồn: Báo Thanh Tra

Trải Nghiệm Du Lịch Tại Làng Gốm Phù Lãng

Làng gốm Phù Lãng không chỉ là nơi giữ lửa làng nghề truyền thống, mà còn là địa điểm du lịch hấp dẫn dành cho những ai yêu thích khám phá văn hóa lối sống truyền thống.

Khi đến làng gốm Phù Lãng, du khách có cơ hội tìm hiểu quy trình làm gốm từ khâu nhào đất, tạo hình, đắp hoa văn đến nung gốm. Quy trình này đòi hỏi nhiều công sức và tâm huyết của người thợ. Không chỉ dừng lại ở việc quan sát, bạn còn có thể trực tiếp tham gia vào việc tạo ra những sản phẩm gốm theo phong cách riêng. Đây là một trải nghiệm vô cùng độc đáo, giúp bạn hiểu sâu hơn về sự khéo léo và tài hoa của nghề nhân gốm.

Ngoài trải nghiệm làm gốm, tại làng gốm Phù Lãng còn mang đến cho khách tham quan những phong cảnh thôn dã bình yên. Những ngõ ngách nhỏ với chất thơ, chất Việt đậm đà, những lò nung được sắp xếp đẹp mắt, những sản phẩm gốm Phù Lãng thành phẩm bày ra vô cùng đẹp mắt với những đường nét hoa văn, họa tiết sống động, mộc mạc mà tinh tế, tất cả tạo nên một không gian đậm chất nghệ thuật của Việt Nam.

Làng gốm Phù Lãng không chỉ là nơi giữ gìn nghề gốm truyền thống, mà còn là địa điểm du lịch đầy thu hút. Nét đẹp mộc mạc trong sản phẩm gốm và không khí thanh bình của ngôi làng sẽ mang lại cho bạn những ký ức đáng nhớ.

Làng gốm Phù Lãng Bắc Ninh